Bezpieczne płatności zbliżeniowe - fakty i mity

 

Szybkość i wygoda sprawiły, że Polacy polubili karty płatnicze z technologią zbliżeniową. Ich rosnącej popularności towarzyszy pytanie, czy płatności bezstykowe są bezpieczne.

Polacy mają w portfelach już niemal 25 milionów kart zbliżeniowych, umożliwiających korzystanie z nowej formy płatności. Oznacza to, że blisko 70 proc. wszystkich posiadanych przez nas kart to karty w standardzie payWave (Visa) lub PayPass (MasterCard®) - wynika z najnowszych danych Narodowego Banku Polskiego.

Transakcje zbliżeniowe są możliwe dzięki technologii, która wykorzystuje, umieszczony w karcie, miniaturowy układ scalony oraz wbudowaną antenę radiową. Są szybsze i prostsze od tradycyjnych płatności. By zapłacić, wystarczy zbliżyć kartę do terminala. A przy transakcjach na kwotę do 50 zł nie jest wymagane podanie kodu PIN ani złożenie podpisu posiadacza karty.

Rosnącej popularności kart zbliżeniowych towarzyszą obawy o bezpieczeństwo korzystania z tej technologii. Dlatego warto wiedzieć, jakie mechanizmy zabezpieczające są stosowane przy tego typu transakcjach:

• karta aktywuje się tylko na sygnał wysyłany z czytnika jedynie na moment dokonywania konkretnej płatności,
• karta musi znajdować się bardzo blisko czytnika - maksymalnie w odległości około 5cm,
• po przyjęciu płatności czytnik od razu dezaktywuje się - nie ma więc możliwości dokonania "przypadkowej płatności" zbliżeniowej ani zapłacenia za nie nasze zakupy,
• nie ma możliwości skopiowania danych karty - karta znajduje się cały czas w naszych rękach,
• nie jest możliwe odczytanie zbliżeniowo danych osobowych posiadacza karty i danych karty, które pozwoliłyby na dokonanie nieuprawnionych transakcji,
• nie jest możliwe dokonanie transakcji zbliżeniowej otrzymaną od banku kartą bez wcześniejszego dokonania transakcji potwierdzonej kodem PIN,
• dodatkowo banki ustalają limity dla płatności zbliżeniowych. Zwykle jest to 150 zł dziennie. Po przekroczeniu tej kwoty lub dozwolonej liczby operacji, kolejna transakcja musi być autoryzowana kodem PIN albo podpisem.

Koniec zbliżeniowego przymusu

Dla klientów, których to nie przekonuje, banki wprowadziły też możliwość wyłączenia funkcji zbliżeniowej w karcie. By to zrobić, posiadacz karty powinien złożyć stosowną dyspozycję na infolinii lub w oddziale swojego banku.

Mniejsze ryzyko posiadacza karty

Ryzyko minimalizuje też obniżona odpowiedzialność klienta w przypadku dokonania transakcji przez nieuprawioną osobę (tzw. „transakcje oszukańcze”, wykonywane bez wiedzy i zezwolenia posiadacza karty, najczęściej na skutek zgubienia lub kradzieży karty – przed jej zastrzeżeniem w banku). Zgodnie z rekomendacją Rady ds. Systemu Płatniczego w zakresie bezpieczeństwa kart zbliżeniowych odpowiedzialność klienta sięga do równowartości 50 euro. W przypadku transakcji tradycyjnych klient odpowiada do kwoty stanowiącej równowartość 150 euro. W obu przypadkach zasady i warunki zwrotu pieniędzy (jeśli kwota oszukańczych transakcji przewyższała kwotę, do wysokości której odpowiada klient), a także warunki rozpatrzenia reklamacji w tej sprawie są określone przez bank.

Ograniczenie dla trybu offline

Część płatności – w tym także płatności zbliżeniowych - wykonywana jest w trybie offline, w którym nie jest sprawdzane saldo konta i bank nie blokuje na rachunku właśnie wydanej kwoty. Środki na rachunku są pomniejszane o kwotę płatności w dniu rozliczenia tej płatności. Co oznacza możliwość „wejścia” w niedozwolony debet. Banki stosują jednak liczniki transakcji dokonywanych w trybie offline. To ogranicza ich liczbę do kilku następujących po sobie transakcji - zwykle od 3 do 5 - i ich łączną kwotę - zwykle do 200-300 zł. Nie we wszystkich bankach istnieje możliwość dokonywania transakcji w trybie offline, nawet dla kart zbliżeniowych.

O bezpieczeństwo musimy zadbać też sami

To czy nasze pieniądze są bezpieczne zależy także od nas. Z tego względu, gdy utracimy kartę, powinniśmy natychmiast ją zastrzec (!).